Posted by نهێنیەکانی پشت کامێڕا! 
بەشی دووهەم!
زۆرجار دەبیندرا کە دیلەکان نایانەوێ لە کاتی خۆ تەسلیمکردندا فیلمیان لێ هەڵبگیرێت، نەکا ئەوە لە تەلەویزیۆن پێشان بدرێت و ئەوان بناسرێنەوە. هێزەکانی ڕێژیم پێش هاتنیان بۆ کوردستان زۆر تەبلیغاتی ژاراویان لە سەر گەلی کورد و هێزی پێشمەرگە بۆ کرابوو. وا گۆش کرابوون کە هەر کەس بە دەست پێشمەرگەی دێمۆکڕات بە دیل بگیرێت، دەکوژرێت یان نا، تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێت.
ئەگەر فیلمیان لێ هەڵبگیرێتەوە ئەوا لە تەلەویزیۆنی ئێراق پێشان دەدرێت و دایک و باوکیان بە بینینیان ناڕەحەت دەبن. ئەودەم لە بەغدا، تەلەویزیۆنی ئێراق بەرنامەی بە زمانی فارسی بڵاو دەکردەوە.
زۆری پێدەچوو، تا ئەوانەی بە دیل دەگیران بەو قەناعەتە بگەن، کە نە بۆ خۆیان تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێن، نە فیلمەکەشیان لە تەلەویزیۆنی ئێراق پێشان دەدرێت. بەشێکیان هەر زوو دڵنیا دەبوونەوە کە ئەوەی پێشمەرگە بۆیان باس دەکات ڕاستە. بەشێکی دیکەیان تەنانەت تا چەند مانگ دواتریش کە ئازاد دەکران و دەنێردرانەوە، هەر لە سەر ئەو باوەڕە بوون، ڕۆژێک دێت ئەوان وەک زیندانی تەحویلی حکومەتی ئێراق دەدرێن و بۆ چەند ساڵ دەبێ چاوەڕوان بن تا بە دیداری دایک و بابیان شاد بنەوە.
یەکەم وەجبەی دیلی شەڕ کە من فیلمم لێ هەڵگرتبوون دیلەکانی مۆڵگەی “زێوە” ی ناوچەی بوڵفەتی سەردەشت بوون. ڕۆژی دوای عەمەلیاتەکە، لە شوێنی مانەوە، فەرماندەری هێزی گیاڕەنگ “مامۆستا حەسەن شیوەسەڵی”، بە دوورودرێژی لە سەر سیاسەتەکانی حیزب و ئامانجەکانی جوڵانەوە، بە فارسی و تورکی قسەی بۆ دیلەکان کرد، کە هەمووی فیلمی لێ هەڵگیراوەتەوە. تەنانەت دوای ئەو هەموو قسە بۆکردنەش هێشتا باوەڕیان بەوە نەبوو ئەوان دوای ماوەیەک ئازاد بکرێن. شتێکی جێگای سرنج بۆ دیلەکانی ئەمجارە. لە گەڵ خۆناساندنی دیلەکان دەرکەوت زۆربەیان ئازەری زمانن، لە بەر ئەوە فەرماندەری هێز بە زمانی ئازەریش زۆر قسەی بۆ کردن. دیلەکان تا ڕادەیەک ئاگاداری ئەوە بوون، کە بەشێکی زۆری پێشمەرگەکان فارسی دەزانن، بەڵام ئەوەی بۆ ئەوان جێگای سەرسوڕمان بوو، توانایی مامۆستا حەسەن شیوەڵی لە قسەکردن بە زمانی ئازەری بوو. ئەوان زۆر بە تاسەوە گوێیان بۆ ڕاگرتبوو.
———
ئەو کاتە کە دەبووایە دیلەکانی سەرەوە بەرەو زیندانی حیزب بەڕێ بکرێن، بەشێکیان تەواو لە سەر ئەو بڕوایە بوون ئەوە ئەو کاتەیە کە ئەوان لێی دەترسان. ئێستا ئیدی ئەوان تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێن. وادیار بوو ئەو هەموو قسە بۆکردنە هێشتا گاریگەرییەکی ئەوتۆی نەبووە.
———–
دوای چەند مانگێک لە مانەوە لە زیندانی حیزبدا، هەموو ئەو دیلانە بە سەریەکەوە ئازادکران و گەڕێندرانەوە کۆمیتەی شارستانی سەردەشت، تا لەوێڕا بەرەو سنور بنێردرێنەوە. لەوێ چاومان بە یەکتر کەوتەوە و دوای بە خێر هاتنەوەیان ئەو پرسیارەم لێکردن کە؛ ئەوەی لێی دەترسان وابوو؟ پێتانوابوو حیزب تەحویلی ئەرتەشی ئێراقتان دەدات؟. گوتیان؛ “وایان لە ئێمە گەیاندبوو کە حیزب ئاوا دەکات، بەڵام ئێستا هەموو شتێکمان بۆ ڕوون بۆتەوە و هەوڵدەدەین خەڵکی دیکەش تێبگەیەنین کە باوەڕ بەو تەبلیغاتانە نەکەن و شەڕ لە گەڵ پێشمەرگەی حیزب نەکەن. هێشتا حیزب سیاسەتی گرتن و ئازادکردنی دیلەکانی لە مەیدانی شەڕدا نەگرتبۆ پێش.
یەکەم پرسیاری ئەوان چارەنووسی ئەو فیلمە بوو کە لێیان هەڵگیرابۆوە.
“فیلم رو چکار کردی؟”
“فیلم رو فرستادیم دفتر سیاسی حزب”، وڵامم دانەوە. “آها، پس فیلم تو تلویزیون عراق پخش نمیشە؟”
هێشتا پێیانوابوو فیلمەکە لە تەلەویزیۆن پێشان دەدرێ و ئەوان دەناسرێنەوە. “خودتون رو تحویل ارتش عراق ندادیم و پیش حزب موندین. مطمئن باشید فیلم هم پیش حزب میمونە”.
هەڕەشەی دوای ئازادکران!
ئەو دیلانە سەرەڕای ئازادکرانیان لە لایان حیزبەوە، هێشتا هەڕەشەی گیرانیان لە لایان کۆماری ئیسلامیەوە لێدەکرا. زۆرجار ئەوانە بە مانگ دەگیران و لێپرسینەوەیان لە گەڵ دەکرا کە بۆچی شەڕیان نەکردووە و خۆیان بە دەستەوە داوە. دەنگۆی ئەوەش هەبوو کە جەریمە دەکرێن، زیاتر لە ماوەی دیاریکراو دەیانهێڵنەوە، “اضافە خدمت” یان بۆ دیاری دەکەن و ناگەڕێندرێنەوە شوێنی پێشوویان. ئەوە بەو مەبەستە بوو تا لای هێزەکانی دیکەی ڕێژیم باسی گیرانی خۆیان و هەڵس و کەوتی مرۆڤدۆستانەی پێشمەرگە لە گەڵیاندا نەکەن.
بە دوای گۆڕینی سیاسەتی حیزب لە مەڕ ئازادکردنی دیلەکانی شەڕ، تەنیا دوای چەند سەعاتێک مانەوە، بە مەبەستی شیکردنەوەی سیاسەتەکانی حیزب و جوڵانەوە بۆیان، دڕدۆنگی بەشێک لەو هێزانە چەند قات زیادی کردبوو. بەڵام لە سەریەک ئەو سیاسەتە زۆر کاریگەری ئەرێنی کردبووە سەر توانای شەڕکردنی هێزەکانی حکومەت بە دژی پێشمەرگە. بەشێکی زۆریان، هەر زوو خۆیان بە دەستەوە دەدا، بەڵام ئەوانی دیکە هێشتا بەو باوەڕە نەگەیشتبوون، کە زوو خۆیان بە دەستەوە بدەن و لە مردن ڕزگاریان بێت.
ئەرکی قورسی فیلمهەڵگر!
فیلمهەڵگر نەک تەنیا لە مەیدانی عەمەلیاتدا، جێبەجێکاری سیاسەتەکانی حیزب بوو، بەڵکو بە فیلمەکەی بیەوێت یان نا دەبوو بە نوێنەری حیزب بەرەو دەرەوەش. هەموو ئەو فیلمانە کە هەڵدەگیران دەنێردرانە دەفتەری سیاسی و لەوێش ڕا دەنێردرانە دەرەوەی وڵات و وەک بەڵگە گەڵکیان لێوەردەگیرا.
ئەرکی فیلمهەڵگر لەو نێوەدا زۆر قورس بوو. دەبووایە ئەو فێلمە ڕەنگدانەوەی سیاسەتەکانی حیزب بێت. شێوەی هەڵس و کەوتی پێشمەرگە لە گەڵ دیلی شەڕ. نیزیک نەکردنەوە، Zoom in، نەکردنی ڕوخساری کوژراو و برینداری دوژمن و بێ حورمەتی نەکردن بە هێماکانی وڵاتی ئێران وەک؛ ئاڵا. مەبەستی حیزب لە فیلم هەڵگرتن لە کوژراو و بریندار تەنیا بۆ سەلماندنی بوونی کوژراو و بریندار لە نێو هێزەکانی دوژمندا بوو. زووم کردن، نیزیک کردنەوەی ڕوخساری کوژراوان هیچ پێویست نەبوو. هەر وەک شەهید دوکتۆر قاسملو لە کۆبوونەوەیەکدا لە گەڵ بەشدارانی دەورەیەکی فیلمهەڵگرتن، پێی لە سەر داگرتەوە کە ” ئێمە شانازی بە کوشتنی کەسەوە ناکەین. گەورەکردنەوەی ڕوخساری کەسانی کوژراو وەک شێوەیەک لە خۆ هەڵکێشان لە مەیدانی شەڕدا چاو لێدەکەین. ئەوەی بۆ حیزبی ئێمە جێگای شانازییە، جێبەجێ کردنی سیاسەتی حیزب لە لایان پێشمەرگە لە مەیدانی شەڕ دایە”.
لە کاتی بەڕێوەچوونی عەمەلیاتدا، زۆرجار پێشمەرگە دەیدی هاوڕێکەی لە تەنیشتیەوە شەهید دەبوو. ئەوە ڕەنگە زۆرجار ببووایە هۆی خوێن گەرم بوون و زاڵبوونی هەستی تۆڵەسەندنەوە بە سەر پێشمەرگەدا. مەبەستی شەهید دوکتۆر ئەوە بوو کە پێشمەرگە لەو کاتانەدا لە بیری بێت کە پێشمەرگەی حیزبە و دەبێ لە بیری جێبەجێکردنی سیاسەتی حیزب دا بێت، نەک وەک چەکدارێکی بێ پڕەنسیپ بجوڵێتەوە.
ئەرکی لە پێشینەی هەر پێشمەرگەیەک لە کاتی شەڕدا داوای خۆ بە دەستەوەدانی لایەنی بەرامبەر بوو کە دەبووایە لە ئاستەمترین هەل و مەرجەکانیش دا ڕەچاو بکرێت. تەقە لێکردین وەک دوا بژاردەی پێشمەرگە بوو و ئەویش ئەو کاتە بوو کە لایەنی بەرامبەر بە تەمای تەقەکردن لە پێشمەرگە بوو. تەنانەت ئەوانەش کە تا دوا فیشەک شەڕیان کردبوو و دواتر لە ڕووی ناچارییەوە خۆیان تەسلیم دەکرد هەر بەو جۆرە هەڵس و کەوتیان ڵە گەڵ دەکرا.
شەهید دوکتۆر قاسملو جارێک لەوبارەوە دەڵێ؛ “بەرخوردی ئینسانی لە گەڵ ئەو دیلە شەرتە کە شەڕی کردووە و بە ناچاری خۆی بە دەستەوە داوە، نەک ئەو کەسەی کە هەروا خۆی بە دەستەوەداوە، چونکو ئەو ئەکەسەی زوو خۆی بە دەستەوەداوە زانیویەتی پێشمەرگە بە باشی لە گەڵی دەجوڵێتەوە”.
هەڵسەنگاندنێکی باش!
ڕاستە ئێمە زۆر لە گەڵ ڕەخنە لێگرتن ڕانەهاتووین. ئەویش لە کۆبوونەوەیەکی چەند کەسیدا و لە لایان سکرتێری گشتی حیزبەوە. دیارە لە لایەک ناخۆش بوو، کە دوای ئەو هەموو خەتەرانەی بۆ هەڵگرتنی فیلمێک تووشی فیلمهەڵگر دەبوون، ئاوا ڕەخنەی لێدەگیرا. بەڵام لە لایەکی دیکەوە هەستێکی خۆش باڵی بە سەر فیلمهەڵگردا دەکێشا کە ئەو کارەی دەیکەن ئاوا بە وردی چاوی لێدەکرێ و هێندە گرینگی پێدەدرێت. وانەبوو تەنیا ڕەخنە بگیرێ و لایەنە باشەکانی فیلمەکان لە بەرچاو نەگیرێن. شەهید دوکتۆر هەموو لایەنەکانی لێکدەدایەوە و لە گەڵی باس دەکردین. لەو کۆبوونەوەدا، یەکەم پرسیار ڕووی لە ناوچەی سەردەشت کرد، دوو فیلمی گیرانی مۆڵگەی گوندەکانی “زێوە” و “بووبانە”، لە ناوچەی بڵفەتی سەردەشت بوون. پرسیارەکە ئەوە بوو، کە کێ فیلمهەڵگر بووە؟ من فیلم هەڵگر بووم، وڵامم دایەوە. “بەرپرسایەتی دیکەت جگە لە کاری فیلم هەڵگرتن؟” ئەندامی کۆمیتەی شارستان، وڵامم دایەوە. “تۆ دەبێ زیاتر هەوڵ بدەی ئەرکی خۆشت وەک ئەندامی کۆمیتەی شارستان بە جێ بگەیەنی”. مەبەستی شەهید دوکتۆر ئەوە بوو کە تا پلەی تەشکلاتی فیلمهەڵگر لە سەرتر بێت، ئەرکیشی قورستر دەبێت.
لە فیلمی دەست بەسەرداگرتنی مۆڵگەی گوندی زێوەدا، ڕەخنەکە لە بارەی نیزیک کردنەوەی کوژراوان و ئاڵای کۆماری ئیسلامی لە نێو مۆڵگەکەدا بوو. ئاڵاکە کەوتبۆ سەر ئەرز. باقی لایەنەکانی دیکەی فیلمەکە لە ڕوانگەی شەهید دوکتۆرەوە باشبوون و دەستخۆشی لێکردم.
ڕەخنە لە سەر فیلمی بووبانەی، لە سەر چەند لاشەیەک بوو کە بە هەڵکەوت لە نیزیکەوە لە فیلمەکەدا هاتبوون. لەو فیلمەدا ئاڵای ئێران بە باشی هەڵگیرابوو. وەک لە بیرم بێت شەهید ڕەسوڵ عەزیزی زۆر بە باشی هێنایە خوار و قەدی کرد، کە فیلمی لێ هەڵگیراوەتەوە. هیچ ڕەخنەیەک ئاراستەی فیلم هەڵگر نەکرایەوە.
درێژەی هەیە……
بەشی دووهەم!
زۆرجار دەبیندرا کە دیلەکان نایانەوێ لە کاتی خۆ تەسلیمکردندا فیلمیان لێ هەڵبگیرێت، نەکا ئەوە لە تەلەویزیۆن پێشان بدرێت و ئەوان بناسرێنەوە. هێزەکانی ڕێژیم پێش هاتنیان بۆ کوردستان زۆر تەبلیغاتی ژاراویان لە سەر گەلی کورد و هێزی پێشمەرگە بۆ کرابوو. وا گۆش کرابوون کە هەر کەس بە دەست پێشمەرگەی دێمۆکڕات بە دیل بگیرێت، دەکوژرێت یان نا، تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێت.
ئەگەر فیلمیان لێ هەڵبگیرێتەوە ئەوا لە تەلەویزیۆنی ئێراق پێشان دەدرێت و دایک و باوکیان بە بینینیان ناڕەحەت دەبن. ئەودەم لە بەغدا، تەلەویزیۆنی ئێراق بەرنامەی بە زمانی فارسی بڵاو دەکردەوە.
زۆری پێدەچوو، تا ئەوانەی بە دیل دەگیران بەو قەناعەتە بگەن، کە نە بۆ خۆیان تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێن، نە فیلمەکەشیان لە تەلەویزیۆنی ئێراق پێشان دەدرێت. بەشێکیان هەر زوو دڵنیا دەبوونەوە کە ئەوەی پێشمەرگە بۆیان باس دەکات ڕاستە. بەشێکی دیکەیان تەنانەت تا چەند مانگ دواتریش کە ئازاد دەکران و دەنێردرانەوە، هەر لە سەر ئەو باوەڕە بوون، ڕۆژێک دێت ئەوان وەک زیندانی تەحویلی حکومەتی ئێراق دەدرێن و بۆ چەند ساڵ دەبێ چاوەڕوان بن تا بە دیداری دایک و بابیان شاد بنەوە.
یەکەم وەجبەی دیلی شەڕ کە من فیلمم لێ هەڵگرتبوون دیلەکانی مۆڵگەی “زێوە” ی ناوچەی بوڵفەتی سەردەشت بوون. ڕۆژی دوای عەمەلیاتەکە، لە شوێنی مانەوە، فەرماندەری هێزی گیاڕەنگ “مامۆستا حەسەن شیوەسەڵی”، بە دوورودرێژی لە سەر سیاسەتەکانی حیزب و ئامانجەکانی جوڵانەوە، بە فارسی و تورکی قسەی بۆ دیلەکان کرد، کە هەمووی فیلمی لێ هەڵگیراوەتەوە. تەنانەت دوای ئەو هەموو قسە بۆکردنەش هێشتا باوەڕیان بەوە نەبوو ئەوان دوای ماوەیەک ئازاد بکرێن. شتێکی جێگای سرنج بۆ دیلەکانی ئەمجارە. لە گەڵ خۆناساندنی دیلەکان دەرکەوت زۆربەیان ئازەری زمانن، لە بەر ئەوە فەرماندەری هێز بە زمانی ئازەریش زۆر قسەی بۆ کردن. دیلەکان تا ڕادەیەک ئاگاداری ئەوە بوون، کە بەشێکی زۆری پێشمەرگەکان فارسی دەزانن، بەڵام ئەوەی بۆ ئەوان جێگای سەرسوڕمان بوو، توانایی مامۆستا حەسەن شیوەڵی لە قسەکردن بە زمانی ئازەری بوو. ئەوان زۆر بە تاسەوە گوێیان بۆ ڕاگرتبوو.
———
ئەو کاتە کە دەبووایە دیلەکانی سەرەوە بەرەو زیندانی حیزب بەڕێ بکرێن، بەشێکیان تەواو لە سەر ئەو بڕوایە بوون ئەوە ئەو کاتەیە کە ئەوان لێی دەترسان. ئێستا ئیدی ئەوان تەحویلی ئەرتەشی ئێراق دەدرێن. وادیار بوو ئەو هەموو قسە بۆکردنە هێشتا گاریگەرییەکی ئەوتۆی نەبووە.
———–
دوای چەند مانگێک لە مانەوە لە زیندانی حیزبدا، هەموو ئەو دیلانە بە سەریەکەوە ئازادکران و گەڕێندرانەوە کۆمیتەی شارستانی سەردەشت، تا لەوێڕا بەرەو سنور بنێردرێنەوە. لەوێ چاومان بە یەکتر کەوتەوە و دوای بە خێر هاتنەوەیان ئەو پرسیارەم لێکردن کە؛ ئەوەی لێی دەترسان وابوو؟ پێتانوابوو حیزب تەحویلی ئەرتەشی ئێراقتان دەدات؟. گوتیان؛ “وایان لە ئێمە گەیاندبوو کە حیزب ئاوا دەکات، بەڵام ئێستا هەموو شتێکمان بۆ ڕوون بۆتەوە و هەوڵدەدەین خەڵکی دیکەش تێبگەیەنین کە باوەڕ بەو تەبلیغاتانە نەکەن و شەڕ لە گەڵ پێشمەرگەی حیزب نەکەن. هێشتا حیزب سیاسەتی گرتن و ئازادکردنی دیلەکانی لە مەیدانی شەڕدا نەگرتبۆ پێش.
یەکەم پرسیاری ئەوان چارەنووسی ئەو فیلمە بوو کە لێیان هەڵگیرابۆوە.
“فیلم رو چکار کردی؟”
“فیلم رو فرستادیم دفتر سیاسی حزب”، وڵامم دانەوە. “آها، پس فیلم تو تلویزیون عراق پخش نمیشە؟”
هێشتا پێیانوابوو فیلمەکە لە تەلەویزیۆن پێشان دەدرێ و ئەوان دەناسرێنەوە. “خودتون رو تحویل ارتش عراق ندادیم و پیش حزب موندین. مطمئن باشید فیلم هم پیش حزب میمونە”.
هەڕەشەی دوای ئازادکران!
ئەو دیلانە سەرەڕای ئازادکرانیان لە لایان حیزبەوە، هێشتا هەڕەشەی گیرانیان لە لایان کۆماری ئیسلامیەوە لێدەکرا. زۆرجار ئەوانە بە مانگ دەگیران و لێپرسینەوەیان لە گەڵ دەکرا کە بۆچی شەڕیان نەکردووە و خۆیان بە دەستەوە داوە. دەنگۆی ئەوەش هەبوو کە جەریمە دەکرێن، زیاتر لە ماوەی دیاریکراو دەیانهێڵنەوە، “اضافە خدمت” یان بۆ دیاری دەکەن و ناگەڕێندرێنەوە شوێنی پێشوویان. ئەوە بەو مەبەستە بوو تا لای هێزەکانی دیکەی ڕێژیم باسی گیرانی خۆیان و هەڵس و کەوتی مرۆڤدۆستانەی پێشمەرگە لە گەڵیاندا نەکەن.
بە دوای گۆڕینی سیاسەتی حیزب لە مەڕ ئازادکردنی دیلەکانی شەڕ، تەنیا دوای چەند سەعاتێک مانەوە، بە مەبەستی شیکردنەوەی سیاسەتەکانی حیزب و جوڵانەوە بۆیان، دڕدۆنگی بەشێک لەو هێزانە چەند قات زیادی کردبوو. بەڵام لە سەریەک ئەو سیاسەتە زۆر کاریگەری ئەرێنی کردبووە سەر توانای شەڕکردنی هێزەکانی حکومەت بە دژی پێشمەرگە. بەشێکی زۆریان، هەر زوو خۆیان بە دەستەوە دەدا، بەڵام ئەوانی دیکە هێشتا بەو باوەڕە نەگەیشتبوون، کە زوو خۆیان بە دەستەوە بدەن و لە مردن ڕزگاریان بێت.
ئەرکی قورسی فیلمهەڵگر!
فیلمهەڵگر نەک تەنیا لە مەیدانی عەمەلیاتدا، جێبەجێکاری سیاسەتەکانی حیزب بوو، بەڵکو بە فیلمەکەی بیەوێت یان نا دەبوو بە نوێنەری حیزب بەرەو دەرەوەش. هەموو ئەو فیلمانە کە هەڵدەگیران دەنێردرانە دەفتەری سیاسی و لەوێش ڕا دەنێردرانە دەرەوەی وڵات و وەک بەڵگە گەڵکیان لێوەردەگیرا.
ئەرکی فیلمهەڵگر لەو نێوەدا زۆر قورس بوو. دەبووایە ئەو فێلمە ڕەنگدانەوەی سیاسەتەکانی حیزب بێت. شێوەی هەڵس و کەوتی پێشمەرگە لە گەڵ دیلی شەڕ. نیزیک نەکردنەوە، Zoom in، نەکردنی ڕوخساری کوژراو و برینداری دوژمن و بێ حورمەتی نەکردن بە هێماکانی وڵاتی ئێران وەک؛ ئاڵا. مەبەستی حیزب لە فیلم هەڵگرتن لە کوژراو و بریندار تەنیا بۆ سەلماندنی بوونی کوژراو و بریندار لە نێو هێزەکانی دوژمندا بوو. زووم کردن، نیزیک کردنەوەی ڕوخساری کوژراوان هیچ پێویست نەبوو. هەر وەک شەهید دوکتۆر قاسملو لە کۆبوونەوەیەکدا لە گەڵ بەشدارانی دەورەیەکی فیلمهەڵگرتن، پێی لە سەر داگرتەوە کە ” ئێمە شانازی بە کوشتنی کەسەوە ناکەین. گەورەکردنەوەی ڕوخساری کەسانی کوژراو وەک شێوەیەک لە خۆ هەڵکێشان لە مەیدانی شەڕدا چاو لێدەکەین. ئەوەی بۆ حیزبی ئێمە جێگای شانازییە، جێبەجێ کردنی سیاسەتی حیزب لە لایان پێشمەرگە لە مەیدانی شەڕ دایە”.
لە کاتی بەڕێوەچوونی عەمەلیاتدا، زۆرجار پێشمەرگە دەیدی هاوڕێکەی لە تەنیشتیەوە شەهید دەبوو. ئەوە ڕەنگە زۆرجار ببووایە هۆی خوێن گەرم بوون و زاڵبوونی هەستی تۆڵەسەندنەوە بە سەر پێشمەرگەدا. مەبەستی شەهید دوکتۆر ئەوە بوو کە پێشمەرگە لەو کاتانەدا لە بیری بێت کە پێشمەرگەی حیزبە و دەبێ لە بیری جێبەجێکردنی سیاسەتی حیزب دا بێت، نەک وەک چەکدارێکی بێ پڕەنسیپ بجوڵێتەوە.
ئەرکی لە پێشینەی هەر پێشمەرگەیەک لە کاتی شەڕدا داوای خۆ بە دەستەوەدانی لایەنی بەرامبەر بوو کە دەبووایە لە ئاستەمترین هەل و مەرجەکانیش دا ڕەچاو بکرێت. تەقە لێکردین وەک دوا بژاردەی پێشمەرگە بوو و ئەویش ئەو کاتە بوو کە لایەنی بەرامبەر بە تەمای تەقەکردن لە پێشمەرگە بوو. تەنانەت ئەوانەش کە تا دوا فیشەک شەڕیان کردبوو و دواتر لە ڕووی ناچارییەوە خۆیان تەسلیم دەکرد هەر بەو جۆرە هەڵس و کەوتیان ڵە گەڵ دەکرا.
شەهید دوکتۆر قاسملو جارێک لەوبارەوە دەڵێ؛ “بەرخوردی ئینسانی لە گەڵ ئەو دیلە شەرتە کە شەڕی کردووە و بە ناچاری خۆی بە دەستەوە داوە، نەک ئەو کەسەی کە هەروا خۆی بە دەستەوەداوە، چونکو ئەو ئەکەسەی زوو خۆی بە دەستەوەداوە زانیویەتی پێشمەرگە بە باشی لە گەڵی دەجوڵێتەوە”.
هەڵسەنگاندنێکی باش!
ڕاستە ئێمە زۆر لە گەڵ ڕەخنە لێگرتن ڕانەهاتووین. ئەویش لە کۆبوونەوەیەکی چەند کەسیدا و لە لایان سکرتێری گشتی حیزبەوە. دیارە لە لایەک ناخۆش بوو، کە دوای ئەو هەموو خەتەرانەی بۆ هەڵگرتنی فیلمێک تووشی فیلمهەڵگر دەبوون، ئاوا ڕەخنەی لێدەگیرا. بەڵام لە لایەکی دیکەوە هەستێکی خۆش باڵی بە سەر فیلمهەڵگردا دەکێشا کە ئەو کارەی دەیکەن ئاوا بە وردی چاوی لێدەکرێ و هێندە گرینگی پێدەدرێت. وانەبوو تەنیا ڕەخنە بگیرێ و لایەنە باشەکانی فیلمەکان لە بەرچاو نەگیرێن. شەهید دوکتۆر هەموو لایەنەکانی لێکدەدایەوە و لە گەڵی باس دەکردین. لەو کۆبوونەوەدا، یەکەم پرسیار ڕووی لە ناوچەی سەردەشت کرد، دوو فیلمی گیرانی مۆڵگەی گوندەکانی “زێوە” و “بووبانە”، لە ناوچەی بڵفەتی سەردەشت بوون. پرسیارەکە ئەوە بوو، کە کێ فیلمهەڵگر بووە؟ من فیلم هەڵگر بووم، وڵامم دایەوە. “بەرپرسایەتی دیکەت جگە لە کاری فیلم هەڵگرتن؟” ئەندامی کۆمیتەی شارستان، وڵامم دایەوە. “تۆ دەبێ زیاتر هەوڵ بدەی ئەرکی خۆشت وەک ئەندامی کۆمیتەی شارستان بە جێ بگەیەنی”. مەبەستی شەهید دوکتۆر ئەوە بوو کە تا پلەی تەشکلاتی فیلمهەڵگر لە سەرتر بێت، ئەرکیشی قورستر دەبێت.
لە فیلمی دەست بەسەرداگرتنی مۆڵگەی گوندی زێوەدا، ڕەخنەکە لە بارەی نیزیک کردنەوەی کوژراوان و ئاڵای کۆماری ئیسلامی لە نێو مۆڵگەکەدا بوو. ئاڵاکە کەوتبۆ سەر ئەرز. باقی لایەنەکانی دیکەی فیلمەکە لە ڕوانگەی شەهید دوکتۆرەوە باشبوون و دەستخۆشی لێکردم.
ڕەخنە لە سەر فیلمی بووبانەی، لە سەر چەند لاشەیەک بوو کە بە هەڵکەوت لە نیزیکەوە لە فیلمەکەدا هاتبوون. لەو فیلمەدا ئاڵای ئێران بە باشی هەڵگیرابوو. وەک لە بیرم بێت شەهید ڕەسوڵ عەزیزی زۆر بە باشی هێنایە خوار و قەدی کرد، کە فیلمی لێ هەڵگیراوەتەوە. هیچ ڕەخنەیەک ئاراستەی فیلم هەڵگر نەکرایەوە.
درێژەی هەیە……