ناوی‌سه‌رده‌ شت‌ورابردووی

ئه‌م شاره‌ له‌ دیدی مێژووه‌ وه‌ خه‌ ڵکی کوردستان شاری سه‌‌رده‌‌شت به‌ شوێنی له‌ دایک بوونی” زه‌رده‌شت” پێغه‌مبه‌ری ئێرانی ده‌زانی ، له‌وه‌ راکه‌ ئه‌م نێوه‌ به‌کوردی ‌زه‌رده‌شت( زرتشت وزرادشتره‌)-ی فارسی پێ ده‌ ڵێن باوه ریان وایه‌ که‌ (سه‌رده‌شت) له نێوی زه‌‌رده‌‌شت راهاتبێ که‌ پاش هێرشی عه‌ره‌به‌‌کان بۆسه‌رئێران گۆردرابێ‌به‌ سه‌رده‌‌‌شت. سه‌رده‌شتی ئێستا(ئه‌ورووبه‌ره‌ی که‌‌ئه‌مرۆشاری سه‌رده شتی لێ هه‌ڵکه‌ وتووه)له‌ ته‌تیشت کانیه‌کی گه‌وره‌( سه‌رچاوه‌ی ئاو) هه‌ڵکه‌وتبوو و ماوه‌ یه‌‌کیش ‌به‌ناوی (نێزه‌ رۆ) نێوده‌‌براو کۆشک وته‌لاری قایمی هه‌بووه‌ که‌ ئێستاش ئاسه‌واری ماوه. ‌ مانایکی دیکه‌ سه‌رده‌ شت‌ ده‌ توانێ سه‌ره‌ تاوده‌ست پێ کردنی ده‌شت که‌له‌ دوو به‌‌شی( سه‌ر) و (ده‌شت ) پێک هاتووه‌ که‌ به‌مانای ده‌‌شتی یه‌وکه‌هه‌تارووباری (که‌ڵوێ)درێژه‌ ی هه‌یه‌. هۆی ناو لێنانی ئه‌م شاره‌ به‌م جۆره‌ نه‌قڵ کراوه‌ که‌ (سوێسین شا)مه‌ له‌که‌ی ناوچه‌ی سه‌رده‌ شت ، شووه‌که‌ی بۆ باڵا وه‌رگرتنی ده‌ نێرێته‌ سه‌رده‌شت (شووه‌ که‌ی) له‌ شه‌ری به‌ رگری خه‌ ڵک دا ده‌ کوژرێ و یکێکی دیکه‌ له‌ سه‌ رداره‌ کانیشی له‌ گه‌ مارۆی( نێزه‌ رۆ) سێ مانگه‌ ی سه‌ رده‌ شت به‌ ناوی له‌ ده‌ست ده‌دا که‌ له‌ وکاته‌ وه‌ شاری سه‌رده‌ شت به‌ ناوی سه‌ردار (نێزه‌ رۆ) نێوده‌ به‌ن. له‌ کتێبی (سوادالعراق ) نووسین و کۆکردنه‌ وه ‌(ابوعبدالامحمدواقدی) که‌به‌ دوای سه‌رکه‌ وتنه‌ کانی شام دا نوسراوه‌ ده‌رباره‌ی سه‌رکه وتنه‌کانی موسوڵمانان له‌ کوردستان و ئازه‌ربایجان دا به‌م جۆره‌ هاتووه‌ : حه‌ زره‌تی عومه‌رکوری خه‌ تتاب له‌ ساڵی ۲۵ ی کۆچی دا نامه‌ یک بۆ ئه‌ بوو عوبه‌ید جه‌را ئه‌ میری – شام ده‌ نووسێ ، خالید کوری وه‌لید قه‌عقا´ کوری عه‌مرۆ به‌رپرسی گرتنی کوردستان و ئازه‌ ربایجان ده‌ کات. ئه‌ م دووکه‌ سه‌ دێن بۆ (هولان) ئالانی ئێستا ، سوێسن ، شه‌ هباری (شارێک له‌ نزدیک رووباری که‌ ڵوێ ) و ره‌بات) ره‌ به‌ تی ئێستا. ‌[ کوردستان ] ی) خالید له‌ هوگره‌( گوندی هێرۆ) ی عێراق نامه‌ یک بۆخه‌ ڵکی سوێسن و سه‌ رده‌ شت ده‌ نوسێ و بۆ ئایینی ئیسلام ده‌ عوه‌ تیان ده‌ کاو ئه‌ وانیش قه‌ بوولی ده‌ که‌ ن و به‌ عینوانی پاداش ماڵیاتی دووساڵ به‌ خه‌ ڵکی سه‌ رده‌ شت ده‌ به‌ خشێ. ده‌ گه‌ رێنه‌ وه‌ که‌ ئه‌ ونامه‌ یه‌ ی خالید ی کوری وه‌ لید بۆ خه‌ ڵکی سه‌ رده‌ شتی نووسی و ئه‌ وانی بۆدینی ئیسلام ده‌ عوه‌ ت کردله‌ گوندی هێروی[ کوردستان] ی عێراقه‌ وه‌ نوسیبووی و به‌ هۆی عه‌ بدوڵاکوری عومه‌ ره‌ وه‌ ناردبووی که‌ له‌ ئاکام دا به‌ هۆی هه‌ر ئه‌ نامه‌ یه‌ وه‌ خه‌ ڵکی سه‌ رده‌ شت ده‌ عوه‌ تی ئیسلامیانقه‌ بووڵ کرد. هاورێ کانی خالید و قه‌ عقا´ که‌ شه‌ هید بوون یان فه‌ وتان کرده‌ ووه‌ ، گۆره‌ کانیان له‌ ناوچه‌ دازۆرن و بوونه‌ ته‌ زیاره‌ تگای موسوڵمانان. له‌مانه‌ش ده‌‌توانین ئاماژه‌ به‌ گۆری عه‌بدوڵاکوری عومه‌ر له‌گوندی کانی ڕه‌ شی سه‌‌رده‌شت بکه‌ین.